René Lalique: deadly unique
Iedereen die ook maar iets van glaskunst weet, begint over het glas van René Lalique. Deze goudsmid (1860 – 1945) is een van de bekendste kunstenaars uit de tijd van de art nouveau en art deco. Naast sieraden maakte zijn atelier schitterend glaswerk. Een mooie collectie is te zien in het Lalique Museum in Doesburg. Zijn levensverhaal vind je op wikipedia.
Als het gaat om glas, dan is zijn naam en faam vooral gebaseerd op zijn schitterende opalescente glas. Hier gaan we het hebben over dit glas, wat vaak besteld wordt, maar wat wij als glasblazerij helaas niet als ruwe stof kunnen inkopen. Zwakke aftreksels wel, maar die leiden alleen tot teleurstellingen....Een onderzoekje:
Lalique glas in onze glasblazerij
We hebben geprobeerd de kleur zelf voor elkaar te krijgen door bestaande glassoorten te mengen. Meerdere keer op verschillende wijze hebben we in onze glasblazerij stukjes glas gesmolten en gemengd op een manier waarvan we zelf dachten dat het er wel op moest gaan lijken.
Tot nog toe? Succes 0,0!
De laatste poging was een van meest komische mislukkingen van de glasblazerij nu bestaat. Het glas barstte niet alleen, maar werd cadmium geel toen het afkoelde. Dat was bijzonder, want cadmium zat er nu net niet in…
Het originele recept
Natuurlijk hebben we het originele recept opgezocht. Voor de liefhebber, dit is wat staat op The Glass Museum Online:
- 66.6% to 67.02% sand
- 8.5% to 8.66% potassium oxide (potash)
- 9.9% to 10.02% sodium oxide (soda ash)
- 3% to 3.14% lead oxide
- 4.58% to 5.2% calcium oxide (quicklime)
- 1.3% to 1.31% aluminium trioxide (alumina)
- 3.87% to 4.37% phosphorus pentoxide
- 0.16% to 0.18 sulphur trioxide
- 0.09% to 0 .1% chlorine
- 0.4% to 0.45% fluorine
- 0.04% manganese dioxide
- 0.19% to 0.66% arsenic trioxide (white arsenic)
- trace cobalt oxide (cobalt)
Vijf dodelijke stoffen
Voor degene die geen scheikundige achtergrond hebben, is dit lijstje niet zo veelzeggend, maar voor de meeste hedendaagse glasblazerijs is het een instant reden om meteen de handdoek in de ring te gooien. Wat staat er nu eigenlijk? Nu, er staat, in alarm-taal: brandwonden, ademsnood, kanker, dementie en vernietiging van je spijsvertering. En nee, dit is niet heel erg overdreven.
Zwaveltrioxide is een restproduct fossiele brandstof. Het is zwavelzuur voordat je het oplost in water. Dat wil je niet als stofwolk inademen. Fosforpentoxide is vergelijkbaar: het is fosforzuur voordat je het oplost in water. Ook deze stof reageert zeer heftig met water. Met contact op de huid, ogen of longen krijg je daar dan ook heftige brandwonden van. Ook in zeer kleine hoeveelheden.
Kobaltoxide is kankerverwekkend. Nu eten we het niet, dus het is niet het engste stofje in de mix. Maar toch ook niet een stofje dat we graag ongebonden gebruiken bij temperaturen van 1450 graden. Hoe hoger de temperatuur, hoe heftiger immers de reactie!
Loodoxide veroorzaakt dementie, en het stofje dampt op 1450 graden behoorlijk uit.
En arsenicum, tjsa, daar is menige detective serie over geschreven. Dat vergiftigt de spijsvertering en is dodelijk.
U zult begrijpen dat wij deze opdrachten helaas niet aannemen...jammer, dat wel!
De fabriek die Lalique heeft opgericht in 1922 bestaat overigens nog steeds. Op youtube is een schitterende docu te vinden gemaakt ter ere van hun 100 jarige bestaan.
Glaskunst anno 2025
Sinds Lalique is er veel veranderd in de glaskunst. Oude technieken, zoals hierboven beschreven zijn verdwenen. Nieuwe technieken zijn aan het arsenaal van de glaskunstenaars toegevoegd. You loose some, you win some. Maar over het geheel genomen zijn er veel meer mogelijkheden bij gekomen. Nieuwsgierig naar de mogelijkheden anno nu? Klik dan op de knop hieronder.
