Nederlands is een complexe taal, vol woorden met subtiele nuances. Maar zodra het over glasblazen gaat, verdwijnen die nuances volledig. Alles wordt "glasblazen" genoemd, of je nu echt blaast of niet, en of je nu in een traditionele glasblazerij staat of in een laboratorium.

In grote lijnen zijn er twee soorten glasblazen. De bekendste vorm, vaak gezien op tv of Netflix (Blown Away), is het traditionele glasblazen zoals hiernaast te zien: een blaaspijp met een bolletje gesmolten glas eraan, waar je lucht in blaast om het vorm te geven.

Maar de meest beoefende vorm van glasblazen door kunstenaars en instrumentmakers is glasblazen aan de brander. In Nederland is er zelfs een speciale opleiding voor: het LIS. Met deze techniek kun je prachtige, verfijnde kunstwerken maken. Wil je meer weten? Bekijk dan deze pagina over glasblazen met branders. Hier gaan we het hebben over het échte glasblazen...

Om nog heel even terug te komen op het Nederlands: ook als je massief werk maakt, zoals veel glazen bollen, heet het glasblazen, terwijl je er geen lucht in blaast....verwarring alom.

Wanneer glas aan de blaaspijp zit, is het taai-vloeibaar. Dit biedt veel meer mogelijkheden dan alleen blazen. Met een breed scala aan gereedschappen kun je het glas vormgeven. Neem bijvoorbeeld grote houten lepels, ook wel "wooden blocks" genoemd. Door het glas rustig rond te draaien in zo’n lepel, krijgt het vanzelf de gewenste vorm, zoals een bol of een ei. Dit vormt de basis. Vervolgens kun je met talloze kleine tools – zoals pincetten, scharen, pinnen, houten duimen en messing stempels – het glas verder modelleren, bijna alsof je aan het boetseren bent. En net als bij keramiek, bestaan er mallen van vele materiaalsoorten die te gebruiken zijn om het glas vorm te geven.

Al deze tools kun je gebruiken met geblazen glas, of met massief glas. 

Bij glasblazers zie je vaak een afwisseling van intense actie en momenten van stilstand. Ze wachten regelmatig – een cruciaal onderdeel van het proces – om precies op de juiste temperatuur te kunnen werken. Is het glas te heet? Dan wachten ze tot het iets afkoelt. Is het te koud? Dan wordt het glas eerst weer opgewarmd in de "glory hole" (de glasblaasoven, zoals te zien op de foto hiernaast – geen verwarring!).

Wist je dat glasblazers tot ver in de vorige eeuw recht hadden op gratis anderhalve liter bier per werkdag? Tijdens de momenten dat ze moesten wachten tot het glas opwarmde of afkoelde, namen ze regelmatig een slokje. Dat klinkt als een droombaan: gratis drinken tijdens het werk, maar dronken werden ze daar echter niet van, want het bier was vaak verdund. Bovendien verdampte de alcohol (helaas) snel door de hoge temperaturen waarmee ze werkten. Omdat glasblazerijen vroeger vaak veel groter waren, en uitgerust waren met heel veel smeltkroezen en werkovens, heerste er een intense hitte. Veel drinken was een must, en bier bevat veel calorieën, vitamines en mineralen. Nuttig voor het zware werk. 

Geduld speelt een sleutelrol, niet alleen tijdens het blazen zelf, maar ook bij het voorverwarmen en afkoelen van het glas. Het afkoelingsproces, ook wel annealing genoemd, vereist aandacht en tijd. Bij Glass & Art werken we met een dagsysteem: de glasblazerij draait niet 24/7, maar wordt zorgvuldig opgewarmd voordat we aan de slag gaan. Willen we bijvoorbeeld op maandagochtend beginnen? Dan gaat de smeltkroes al op zaterdagmiddag aan. Na het blazen van ieder stuk zetten we het glas direct in de annealoven, waar het heel langzaam afkoelt van 510 graden Celsius naar kamertemperatuur. Afhankelijk van de grootte van het werk kan de oven pas op woensdagavond of soms zelfs donderdag worden geopend.